دعا قبل از تلاوتبرای انجام هر کاری آمادگی‌هایی لازم است و به عبارت دیگر، کارهایی که انسان‌ها انجام می‌دهند نیاز به زمینه سازی دارد. برای تلاوت قرآن و ورود در فضای قرآن نیز باید آمادگی ایجاد کرد. ۱ - آداب قبل از تلاوتبرای تلاوت قرآن و ورود در فضای قرآن باید آمادگی ایجاد کرد. یکی از راه‌های این آمادگی «دعا» ست، خصوصا اگر دعا از زبان امام معصوم (علیه‌السّلام) باشد. او می‌داند که برای ورود به فضای تلاوت واقعی آن چگونه دعا کند و چه چیزی از خدا طلب کند. لذا سزاوار است قاریان بر طبق سنت نیکوی پیشوایان دین، قرائت خود را با دعاهایی که در این زمینه از پیشوایان ما رسیده است شروع کنند، به ویژه زمانی که می‌خواهند به مدت طولانی قرآن تلاوت کنند. و یا قرائت قرآن در قالب جلسات سنتی قرآن یا کلاس درس می‌باشد. ۲ - دعاهای قبل از قرائت قرآندر اینجا دو دعا از دعاهای معصومین (علیهم‌السّلام) برای بهره برداری برادران و خواهران محترم تقدیم می‌شود: ۲.۱ - دعای اولدر کتب حدیث نقل شده است که امام ششم حضرت جعفر صادق (علیه‌السّلام) قبل از قرائت قرآن، هنگامی که قرآن به دست می‌گرفت، این دعا را می‌خواند: اللهم انی اشهد ان هذا کتابک المنزل من عندک علی رسولک محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله، و کلامک الناطق علی لسان نبیک، جعلته هادیا منک الی خلقک، و حبلا متصلا فیما بینک و بین عبادک. اللهم انی نشرت عهدک و کتابک، اللهم فاجعل نظری فیه عبادة، و قرائتی فیه فکرا، و فکری فیه اعتبارا. و اجعلنی ممن اتعظ ببیان مواعظک فیه، و اجتنب معاصیک، و لا تطبع عند قرائتی علی سمعی، و لا تجعل علی بصری غشاوة. و لا تجعل قرائتی قرائة لا تدبر فیها، بل اجعلنی اتدبر ایاته و احکامه، اخذا بشرایع دینک. و لا تجعل نظری فیه غفلة، و لا قرائتی هذرا، انک انت الرؤوف الرحیم. بار خدایا! گواهی می‌دهم که این همان کتابی است که از سوی تو بر پیامبرت محمد بن عبدالله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نازل شده، و سخن گویای توست که بر زبان پیامبرت جاری گشته است. خداوندا! تو قرآن را از سوی خویش راهنمای خلق و وسیلة ارتباط میان خود وبندگانت قرار داده‌ای. باز خدایا! من پیمان و کتابت را منتشر ساختم، از این رو ـ خدایا ـ نگاهم را در آن عبات و تلاوتم را همراه با اندیشه، و اندیشه‌ام را در آن مایة عبرت قرارده. پروردگارا! مرا از کسانی قرار ده که با اندرزهای آن پند گیرد و از نافرمانی تو برحذر باشد. و بر گوشم به هنگام تلاوت آن مهر مگذار و بر چشمم پرده مپوشان. خداوندا! تلاوتم را تلاوتی که در آن اندیشه نباشد قرار مده، بلکه مرا توفیق بده که در آیات و احکامش بیندیشم، و قوانین آیین تو را به کار بندم. خدایا! نگاهم را در قرآن مایة غفلت و تلاوتم را بیهوده گویی قرار مده، که تو خود مهربان و بخشایشگری. (قرآن مجید، ترجمة محمد مهدی فولادوند، دفتر مطالعه تاریخ و معارف اسلامی، قم (با کمی تصرف).) ۲.۲ - دعای دوماین دعا نیز از امام صادق (علیه‌السّلام) است، دعایی جامع و دارای معانی و مفاهیم بلند، قرآن پژوهان عزیز می‌توانند به متن کامل دعا در کتاب شریف اصول کافی مراجعه نمایند. چون دعا طولانی است و بنای ما بر خلاصه نویسی است، به این جهت فرازهایی از دعا برای بهره برداری دوستداران قرآن کریم ارائه می‌شود: اللهم ربنا لک الحمد انت المتوحد بالقدرة و السلطان المتین ربنا و لک الحمد یا منزل الایات و الذکر العظیم، ربنا فلک الحمد بما علمتنا من الحکمة و القرآن العظیم المبین. اللهم اجعلنا نتبع حلاله، و نجتنب حرامه، و نقیم حدوده، و نؤدی فرائضه. اللهم ارزقنا حلاوة فی تلاوته، و نشاطا فی قیامه، و وجلا فی ترتیله، و قوة فی استعماله فی اناء اللیل و (اطراف) النهار. اللهم انفعنا بما صرفت فیه من الایات، و ذکرنا بما ضربت لنا من المثلات، و کفر عنا بتاویله السیئات وضاعف لنا به جزاء فی الحسنات، و ارفعنا به ثوابا فی الدرجات، و لقنا به البشری بعد الممات. اللهم اجعله لنا شافعا یوم اللقاء، و سلاحا یوم الارتقاء و حجیجا یوم القضاء و نورا یوم الظلماء یوم لا ارض و لا سماء، یوم یجزی کل ساع بما سعی. اللهم ارزقنا منازل الشهداء، و عیش السعداء، و مرافقة الانبیاء، انک سیمع الدعاء. بار خدایا، پروردگار! ستایش مخصوص توست، تو در قدرت یگانه‌ای و در پادشاهی، استوار. پروردگارا! ستایش مخصوص توست‌ای فرو فرستندة آیات قرآن و ذکر عظیم. ای پرورش دهندة ما! ستایش تو را رواست به خاطر آن چه که به حکمت و قرآن بزرگ آشکار کننده، به ما آموختی. خدایا! ما را چنان قرار ده تا از حلالش پیروی کنیم، حرامش را اجتناب ورزیم، حدود آن را بر پا داریم، و دستورهای آن را بجا آوریم. خداوندا! روزی ما کن: شیرینی در تلاوت آن، نشاط و سرزنده بودن در قیام به آن، و ترس در هنگام خواندن آن، و نیرویی برای عمل به قرآن در لحظه لحظه‌های شب و روز. پروردگارا! به آیاتی که در قرآن آوردی ما را منفعت رسان، و به مثلهایی که در آن زده‌ای ما را یادآور ساز؛ به تاویل آن، بدی‌های ما را جبران کن، به وسیلة آن پاداش کارهای نیک ما را دو چندان کن، و درجات ما را به وسیلة آن بالا ببر، و توسط آن پس از مرگ به ما بشارت ده. بار خدایا! قرآن را برای ما شفیع روز دیدار (قیامت) قرار ده، و سلاح روز ارتقا و ترقی، دلیل پیروز در روز داوری، نور و درخشندگی در روز تاریکی‌ها، روزی که نه زمینی است و نه آسمانی، روزی که هر کس به آن چه کوشش کرده است، مزد گیرد. پروردگارا! جایگاه شهیدان، زندگی سعادت مندان ودوستی و رفاقت با پیامبران را روزی ما بگردان. که تو شنوندة هر دعایی. ۳ - پانویس
۴ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «دعا قبل از تلاوت». رده‌های این صفحه : مقالات اندیشه قم
|